Lelów i cadyk

Lelów i cadyk

     Lelów – wieś w Polsce nad rzekąBiałką, ok. 35 kmna wschód od Częstochowy. Liczbamieszkańców – około 2 000.

       Ożywia się Lelów pod koniec stycznia,ponieważ przyjeżdżają tutaj z Izraela, Australii, Belgii, Holandii, Kanady, USAchasydzi cadyka z Lelowa.

WLelowie jest ohel (to rodzaj niewielkiego żydowskiego grobowca murowanego, posiadającego najczęściejprosty kształt prostopadłościanu,wyposażonego w drzwiczki i okienka) cadykaDawida Bidermana (ur. 1746 Lelów,zm. 1814tamże)  

DawidBiderman — syn Salomona.Cadyk i założyciel dynastii chasydzkiej. Początkowo żarliwy kabalista, podwpływem Elimelecha z Leżajska zainteresował się chasydyzmem. Studiował uMojżesza Lejba z Sasowa, a później u „Widzącego” z Lublina.

      Jest autorem ksiąg: Migdal Dawid oraz Kodeszha-Lulim.

CadykDawid nauczał: „Ktokolwiek, człowiek czy lud, nie dostąpi poznaniawłasnych błędów, ten nie dostąpi zbawienia. W takiej mierze możemy byćzbawieni, w jakiej poznamy sami siebie”.

     Po śmierci został pochowany na miejscowymcmentarzu żydowskim.

Obecniejego grób mieści się na zapleczu jednego ze sklepów wybudowanych na tereniedawnego cmentarza żydowskiego. Miejsce spoczynku cadyka ustalono pod koniec lat80. Rabin z Jerozolimy poprosił kierownika sklepu o przeniesienie wyrobówmetalowych i chasydzi, wyznawcy Dawida, zaczęli kopać.

     Znaleźli w tym miejscu czaszkę, piszczelenóg i pojedyncze kostki rąk cadyka. Autentyczność szczątków potwierdzono naUniwersytecie Jerozolimskim.

Żydziporozumieli się z władzami gminy, by w pomieszczeniu na tyłach sklepu urządzićohel, nagrobną kapliczkę. Po paru miesiącach zbudowano grobowiec i oddzielonościaną od reszty sklepu.

Odtądchasydzi lelowscy każdego roku przyjeżdżają na grób swego nauczyciela, bymodlić się i czerpać siły z mistycznego z nim kontaktu.

      Przed wojną zwolennicy cadyka z Lelowa tworzyli znaczącą grupę chasydzką.Holocaust doprowadził niemal do całkowitej zagłady tej społeczności. Lelów zamieszkałybył  w 40 procentach przez Żydów. Z 800lelowskich Żydów ocalało 11. Wszystkie nagrobki z miejscowego cmentarzausunięto. Na jego terenie wybudowano kilka sklepów gminnej spółdzielni.Synagogę lelowską zamieniono na fabryczkę produkującą świece, a była łaźniarytualna służy za magazyn kartofli.

Chasydzilelowscy używają w kontaktach między sobą wyłącznie języka jidysz, a niehebrajskiego.

Obaleniekomunizmu przyniosło ułatwienie w podróżowaniu do dawnych krajówsocjalistycznych. Chasydzi, zwolennicy różnych wybitnych cadyków, przyjeżdżająznowu na ziemie polskie. Odwiedzają opuszczone cmentarze, chylące się ku ruiniesynagogi.

     Zobaczcie fotki:

http://www.travelphoto.pl/Polska/TP00086/TP00086.htm

Lelów posiada unikalny w skali europejskiej rynek (z każdego roguodchodzą 2 ulice).

     Jadę dziś do Lelowa, bo jest tamŚwięto ciulimu i czulentu, regionalnych potraw. Wieczorem zajrzę tu jeszcze razi wkleję kilka fotek z tegoż święta.