Jestem gorolicą i Ślązaczką

Jestem gorolicą i Ślązaczką

     Zmorą mojego dzieciństwa było towłaśnie słowo: „gorolica”.

Nie wiedziałam, co znaczy. Kiedyprzychodziłam z płaczem z podwórka, rodzice niewiele potrafili wytłumaczyć pozatym, że nie ma nad czym rozpaczać, bo jedni są „gorolami”, a drudzy „hanysami”.Oba te słowa wydawały mi się równie „brzydkie” i stygmatyzujące, choć jakodziecko, rzecz jasna, nie znałam słowa „stygmat”.

     Urodziłam się w SiemianowicachŚląskich.

Moi rodzice przywędrowali zeWschodu (ojciec z Podlasia, mama z Lubelszczyzny). Ojciec pracował w kopalni „Katowice”,gdzie ukrywał swoją partyzancką, AK-owską przeszłość, co udawało mu się zpowodzeniem, pod fałszywym nazwiskiem, aż do roku 1955.

Urodziłam się 1 stycznia 1952roku, także pod owym fałszywym nazwiskiem, w szpitalu siemianowickim, bo tamakurat był dyżur. Być może mama za bardzo balowała w sylwestrową noc.

Do właściwego nazwiska rodzice wrócili po odwilży politycznej w 1956 roku, kiedy to ojciec wyszedł z więzienia i jako były więzień polityczny nie pożył już długo i nie dowiedział się nigdy, kto go zadenuncjował.

Jako dociekliwa z natury posiadłam tę wiedzę, niestety, i czuję się pokrzywdzoną córką pokrzywdzonego ojca, który to status nam przyznano.

     Jestem Ślązaczką w pierwszympokoleniu.

Nie mam śląskich korzeni.

Także podwórkową „gorylicą”,która nie potrafiła mówić gwarą, stąd te wyzwiska. Rodzice upierali się przytym, abym pielęgnowała swój polski język, nieskażony gwarą. Jako podwórkowa „gorolica”wiedziałam jednak, że nie mam szans na integrację, na wspólną zabawę na klopsztandze,na grę w fuzbal i skakanie przez Ślepiotkę tudzież przeskakiwanie przez rowy zgnojówką, odprowadzaną oczywiście do tej rzeczki (uda się lub się nie udaprzeskoczyć), dopóki nie będę mówiła tak, jak dzieci na podwórku.

      Szybkopojęłam, co znaczy „ciepać się jak wancka na kecie”, co znaczy mieć „ała i dwaboloki”, jeść chleb z „tustym”, z „wusztem”, kaszankę zamieniłam na krupniok,zrazy na rolady, pyzy na „gumiklejzy”. Najtrudniej było opanować akcent,pochyłości samogłoskowe i intonację. Niestety, nie mam zdolności językowych.

Uwielbiam śląską gwarę.

Schludność Ślązaczek, ich czyste kuchnie, siłę ducha, umiejętność przyjmowaniaciosów i wychowywania mężów, także dzieci.

Uwielbiam śląski matriarchat,ogródki działkowe, piwo tyskie. Cenię Ślązaków za ich prawość, życzliwość.Lubię nawet rzekomą śląską „dupowatość”, opiewaną od lat przez KazimierzaKutza.

Rozumiem, dlaczego Ślązacywyjeżdżali do RFN (Richtig Fajne Niemcy) i dlaczego pomarańcze stamtąd wydawałyim się taaaakie duże. Po 59 latach spędzonych na śląskiej ziemi wiem, co znaczymieszkać na pograniczu. Zmutowałam się na tyle, by wiedzieć, czemu Ślązakzemdlał po przyjeździe w góry i pierwszym hauście czystego powietrza.  I dlaczego jedynym ratunkiem, by odżył, byłopołożenie go pod rurą wydechową autokaru.

PS. Swoją deklarację bycia gorolicąi Ślązaczką składam, ponieważ nie lubię wypowiedzi pana, który choć kształcony,to jednak z klapkami na oczach lub niedouczonymi doradcami.